Bir zamanların hareketli mahallesi, bugün boş binaları, sessizliğe gömülmüş sokakları ve terk edilmiş sinemasıyla adeta “zamanın durduğu” bir yer haline geldi.
Termik Santralin Gölgesinde Bir Hayat
Çoğulhan’ın hikayesi, 1967’de keşfedilen 3-4 milyar tonluk linyit rezerviyle başladı. Bu devasa enerji potansiyeli, Türkiye’nin en büyük termik santrallerinden ikisini, Afşin-Elbistan A ve B Santrallerini buraya getirdi. Santraller onlarca yıl bölgeye istihdam ve ekonomik canlılık getirse de, beraberinde getirdiği çevresel sorunlar ve hava kirliliği, yavaş yavaş bir göç dalgasını da tetikledi. Özellikle eski teknolojisiyle bilinen A Santrali, mahalleden uzaklaşmanın başlıca nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.

Demografik Çöküş: 5.583’ten 939’a
Çoğulhan’ın yaşadığı değişim, nüfus sayılarına da çarpıcı bir şekilde yansıdı. 1971’de belediye statüsü kazanan mahallenin nüfusu, 1990’da 5.583 kişiye ulaşarak zirve yaptı. Ancak bu, aynı zamanda geriye dönüşün de başlangıcı oldu. 1997’de 4.011’e, 2024 itibarıyla ise sadece 939’a düşen nüfus, yaşanan büyük göçü tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. Deprem sonrası kamulaştırmayla birlikte bu sayının daha da azalması bekleniyor.
Bir zamanlar “meşhur ekmeği” ve şelalesiyle anılan, sinemasında filmlerin izlendiği cıvıl cıvıl bir mahalle olan Çoğulhan, şimdilerde geçmişin hatıralarını taşıyan sessiz bir tanık. Mahallede kalan son sakinler ise, Afşinbey Mahallesi Suluk Mevkii’nde inşası devam eden 5. Etap TOKİ Konutları’na taşınmayı bekliyor.
Çoğulhan’ın hikayesi, bir yandan enerji ihtiyacı, diğer yandan bu üretimin yerel yaşam üzerindeki geri dönüşü zor etkileri arasında sıkışıp kalmış bir bölgenin hüzünlü fotoğrafını gözler önüne seriyor. Enerji için feda edilen bir mahalle, tarih sayfalarındaki yerini alırken, geriye sadece hatıralar ve boş binalar kalıyor.
